mide reflüsü ne demek?
Mide Reflüsü (Gastroözofageal Reflü Hastalığı - GÖRH)
Mide reflüsü, mide içeriğinin yemek borusuna (özofagus) geri kaçması durumudur. Bu durum, mide asidi ve diğer mide içeriklerinin yemek borusunu tahriş etmesine neden olabilir. Hafif reflü zaman zaman birçok kişide görülebilirken, sık ve şiddetli reflü belirtileri olan kişilerde Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GÖRH) teşhisi konulabilir.
Nedenleri:
Mide reflüsünün temel nedeni, yemek borusunun alt ucunda bulunan ve mide ile yemek borusu arasındaki geçişi kontrol eden kas halkası olan alt özofagus sfinkterinin (AÖS) düzgün çalışmamasıdır. AÖS normalde yutkunma sırasında gevşer ve yiyeceklerin mideye geçmesine izin verir. Sonrasında ise kapanarak mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasını engeller. AÖS düzgün çalışmadığında veya gevşediğinde, mide içeriği yemek borusuna geri kaçabilir.
Mide reflüsünü tetikleyebilecek veya kötüleştirebilecek faktörler şunlardır:
- Obezite: Aşırı kilo, mide üzerindeki baskıyı artırarak reflü riskini artırabilir.
- Hamilelik: Hormonal değişiklikler ve büyüyen uterus mide üzerindeki baskıyı artırarak reflüyü tetikleyebilir.
- Sigara içmek: Sigara, AÖS'nin gevşemesine neden olabilir.
- Bazı yiyecekler ve içecekler: Yağlı yiyecekler, baharatlı yiyecekler, narenciye, domates, çikolata, kahve ve alkol gibi bazı yiyecek ve içecekler reflüyü tetikleyebilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve tansiyon ilaçları gibi ilaçlar reflüyü kötüleştirebilir.
- Mide fıtığı: Midenin bir kısmının diyaframdan yukarı doğru kayması durumu da reflü riskini artırabilir.
Belirtileri:
Mide reflüsünün en yaygın belirtileri şunlardır:
- Mide Yanması: Göğüs kemiğinin arkasında hissedilen yanma hissi.
- Regürjitasyon: Mide içeriğinin ağza veya boğaza geri gelmesi.
- Yutma güçlüğü (Disfaji): Yiyeceklerin veya sıvıların yutulmasında zorluk.
- Kronik öksürük: Mide asidinin solunum yollarına kaçması sonucu oluşan öksürük.
- Boğaz ağrısı: Mide asidinin boğazı tahriş etmesi sonucu oluşan ağrı.
- Ses kısıklığı: Mide asidinin ses tellerini tahriş etmesi sonucu oluşan ses değişikliği.
- Astım semptomlarının kötüleşmesi: Reflü, astım semptomlarını tetikleyebilir veya kötüleştirebilir.
Tanı:
Mide reflüsü tanısı genellikle belirtilere ve fiziksel muayeneye dayanarak konulur. Ancak bazı durumlarda, tanıyı doğrulamak ve diğer olası nedenleri dışlamak için ek testler gerekebilir. Bu testler şunları içerebilir:
- Endoskopi: Yemek borusunu, mideyi ve oniki parmak bağırsağını görüntülemek için ucunda kamera bulunan ince, esnek bir tüpün (endoskop) kullanılması.
- pH monitorizasyonu: Yemek borusundaki asit seviyesini ölçmek için 24 saatlik bir süre boyunca bir kateter veya kablosuz bir cihazın kullanılması.
- Manometri: Yemek borusundaki kasların basıncını ölçmek için bir kateterin kullanılması.
Tedavi:
Mide reflüsünün tedavisi, belirtileri hafifletmeye ve yemek borusunda hasar oluşmasını önlemeye yöneliktir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
- Yaşam tarzı değişiklikleri:
- Küçük ve sık öğünler yemek.
- Yatmadan en az 2-3 saat önce yemek yemeyi bırakmak.
- Yatarken başı yükseltmek.
- Sigarayı bırakmak.
- Obezite varsa kilo vermek.
- Reflüyü tetikleyen yiyecek ve içeceklerden kaçınmak.
- İlaçlar:
- Antasitler: Mide asidini nötralize ederek hızlı rahatlama sağlar.
- H2 reseptör blokerleri: Mide asidi üretimini azaltır.
- Proton pompa inhibitörleri (PPI'lar): Mide asidi üretimini en etkili şekilde azaltır.
- Prokinetikler: Mide boşalmasını hızlandırır ve AÖS'nin işlevini iyileştirir.
- Cerrahi: İlaçlarla kontrol altına alınamayan şiddetli reflü vakalarında veya yemek borusunda hasar oluşmuşsa cerrahi tedavi düşünülebilir. En sık yapılan cerrahi işlem, Nissen fundoplikasyonudur. Bu işlemde, midenin üst kısmı yemek borusunun etrafına sarılarak AÖS'yi güçlendirilir.
Mide reflüsü kronik bir durum olabilir, ancak uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile belirtileri kontrol altında tutulabilir ve komplikasyonlar önlenebilir. Reflü belirtileriniz varsa, bir doktora danışmanız önemlidir.